Thưởng thức cà phê như người Ý

Hầu như người Ý đã phát minh ra rất nhiều cách mà nhiều người trên thế giới đang dùng nó để phục vụ pha chế và uống cà phê, bao gồm từ tiếng lóng (cappuccino, latte, macchiato) đến máy pha cà phê espresso dẫn động bằng hơi (được Angelo Moriondo tiên phong sáng chế vào năm 1884 ở Turin) cho đến cả những thương hiệu mang phong cách (Illy và Lavazza). Nếu chúng ta tìm cội rễ của café thì chính là đây.

Những sáng tạo ngoại lai muốn điều chỉnh và thêm thắt vào cà phê một vài bọt sữa lắc vui mắt, thì những ly frappucino được xem như là một tội bang bổ thánh thần tại Ý, nơi chỉ chấp nhận cà phê phải còn giữ nguyên tính truyền thống sắc nét. Đấy là lý do nhiều chuỗi cửa hàng café muốn bành trướng đến miền đất này vẫn chưa được phép mở cửa. Thay vào đó, những quán cà phê có nhân viên là nhà pha chế cà phê cực kì chuyên nghiệp thì lại được vận hành một cách tự do, nó đã trở thành chuẩn mực ở đất nước này. Thậm chí một vài tiệm café đã có từ rất lâu đời như  nhà hàng sang trọng Gran Caffè Renzelli của Cosenza được một gia đình đứng ra điều hành từ năm 1803.  Bên dưới là vài tiêu biểu chuẩn mực về món thức uống yêu thích của người Ý giúp bạn thưởng thức món ngon đúng tinh thần bản xứ.

Quy tắc số một: đừng gọi một ly latte ít béo, có hương vani với lượng cà phê gấp đôi mà lại cỡ lớn, thêm lớp kem ở trên.

Hãy xem việc bạn gọi tách cà phê đầu tiên của người Ý như một buổi lễ khai trương không chính thức. Hầu như việc gọi cà phê Ý đều được thể hiện chỉ qua một từ. Từ caffè là một từ thể hiện espresso mạnh (nhưng thuật ngữ 'espresso' này lại hiếm khi được sử dụng trong các quán cà phê Ý). Một macchiato là một loại cà phê espresso với một chút sữa đánh vào. Một Americano là một loại espresso được pha chút nước nóng để có thể giữ nhiệt lâu hơn. Vua của tất cả các loại cà phê sữa chính là cappuccino, một loại cà phê đáng được tôn sùng. Cà phê này thuộc loại cà phê espresso mà trên cùng có sữa bọt ấm hòa vào một vài bột sôcôla được rải theo ý thích của mình.

Ở Ý, sự phân biệt về kích cỡ ly cà phê là hoàn toàn không có. Khi mà bạn gọi một ly lớn vừa hay một ly cực lớn sẽ gây ra những cái nhìn khó hiểu và kì lạ. Ly latte 20oz cực lớn - một loại thức uống chính ở Bắc Mỹ - có thể gây nghiện cho tất cả những người trong cuộc họp ở Naples. Đối với một tách cà phê cappuccino chuẩn thì nó phải được trình bày trong một cốc sứ 180ml và nên giữ ấm hơn là đun nóng. Sữa ít béo ít khi có sẵn, nhưng vẫn còn có hi vọng hơn là khi bạn muốn uống một ly cà phê không có caffein. Các bạn nên cẩn thận khi gọi các món uống latte. Từ latte trong tiếng Ý có nghĩa là sữa; khi bạn gọi latte là người ta ngầm hiểu bạn muốn gì. Một ly cà phê latte là một ly sữa ấm thêm một vài giọt cà phê bé xíu trong đó.

“Pausa”

Điều đáng chú ý đó là ở Ý, trong các quán cà phê không có khái niệm “cà phê mang về”. Ngoại trừ tại các trạm xe lửa, cà phê hiếm khi được đựng trong ly để mang đi. Dù có vội hay là không thì khách hàng vẫn hi vọng rằng các quán bar (người Ý thường dùng từ “bar” để chỉ quán cà phê”) sẽ bố trí chỗ ngồi cho khách tại một cái bàn nhỏ và họ sẵn sàng chấp nhận trả thêm một khoản phí nho nhỏ cho điều đó. Người Ý thường không có thói quen la cà hàng giờ trong các quán cà phê. Không ai có thể rãnh đến mức ngồi hàng giờ, suốt cả buổi chiều để giải quyết bài luận văn về Dante, hay lãng phí ngày nghỉ để đăng tải bài viết lên facebook. Cà phê nghỉ hay còn được biết với cái tên là ‘una pausa’ (tạm nghỉ) và đó cũng chính là nghĩa đen của nó. Nhâm nhi một ít bánh xốp, uống nhanh một tách cà phê nóng hổi.

Theo truyền thống, mọi người thường thưởng thức cappuccini vào buổi sáng. Một số nhà châm biếm ám chỉ rằng việc mà bạn gọi một tách cà phê cappuccino sau 10 giờ sáng là một điều sai lầm kinh khủng. Trong khi đó, những người bạn Ý của bạn có vẻ không thích thêm sữa vào ly cà phê sau bữa tối, nhưng ít ai biết rằng, cách uống cappuccino muộn vào buổi tối vẫn có thể chấp nhận được, không phải sai. Chỉ cần chắc chắn rằng bạn xin lỗi trước rồi.

Hương vị

Một trong những điều tốt nhất khi nói về cà phê Ý đó chính là, bất kể bạn ở đâu – dù bạn đang ở trong một ngôi làng miền núi bí ẩn hay một quảng trường Rome-by-jowl – thì chất lượng vẫn không bao giờ đổi. Cũng giống như cách mà họ thích ăn mì Ý, người Ý thích uống cà phê rang để có thể thưởng thức được mùi thơm trọn vẹn của hạt cà phê, vị ngọt đắng với lớp bọt nâu hay kem ở trên. Hương vị mịn màng, mùi trái cây và nghệ thuật pha cà phê thơm ngon và vui mắt là lời nguyền rủa đối với hầu hết người Ý.

Biến thể của các món uống

Trong giới ẩm thực Ý dù nhìn chung rất đơn giản nhưng đối riêng với nền văn hóa cà phê thì không bởi lẽ sự biến thể của nó. Sự biến thể này tùy thuộc theo từng vùng. Cà phê corretto có nét tương đương với cà phê “corrected” espresso của người Ý (“Corrected” tức có nghĩa là người pha thêm vào một lượng nhỏ  rượu Grappa) và chúng thường được thưởng thức vào cuối ngày. Cà phê doppio hay còn gọi là Double Espresso, với lượng cà phê gấp 2 lần single espresso. Đây là một sự lựa chọn hoàn hảo cho những bạn đang cảm thấy choáng váng hay mất ngủ. Kế tiếp là cà phê ristretto, một loại cà phê rất đậm đặc và rất ít nước. Nó ít nước hơn so với các loại khác nhưng nó cùng một lượng bột cà phê. Sau cùng là cà phê cappuccino scuro. Loại cà phê là một ly cappuccino được pha ít sữa hơn bình thường.

Bicerin nổi tiếng là đặc sản của vùng Piedmont, cụ thể là ở vùng Turin trong suốt 200 năm qua. Bicerin được pha trong một chiếc ly với các thành phần cơ bản: cà phê espresso phân lớp, sô cô la và sữa nóng.  Một sáng kiến mới mê người của Piedmontese là cà phê marocchin. Đây là một loại cà phê pha lẫn espresso với bột cacao và bọt sữa. Nếu bạn đang thưởng thức cà phê cùng với những đứa trẻ trong phố, thì bạn nên gọi cho chúng uống thử một ly sô cô la nóng (cioccolata calda) đúng tinh thần của la dolce vita, sậm màu, đen, cô đặc nhưng rất ngon.

Bài: Châu Đinh